ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

                                         Τα είδη των προτάσεων

Α) Ως προς το περιεχόμενό τους:        1. Αποφαντικές ή Κρίσεως

                                                                                 2. Προστακτικές ή επιθυμίας

                                                                                 3. Επιφωνηματικές

                                                                                4. Ερωτηματικές

1. Αποφαντικές ή κρίσεως – Παραδείγματα

α. Θα πάμε στην Κρήτη.

β. Οι άλλες φωτογραφίες είναι πολύ ωραίες.

γ. Αύριο φεύγουμε για ταξίδι.

δ. Ο Γιάννης διαβάζει Μαθηματικά.

ε. Οι μαθητές πήγαν εκδρομή με το λεωφορείο.

2. Προστακτικές ή επιθυμίας– Παραδείγματα

α. Έλα μαζί μας στην Αλεξανδρούπολη.

β. Πάρε και το ποδήλατό σου.

γ. Μη μιλάτε δυνατά.

δ. Σήκωσε το τηλέφωνο.

ε. Μη λες ψέματα.

3. Επιφωνηματικές –Παραδείγματα

α. Πόσο ψήλωσε ο Γιώργος!

β. Αυτό το νέο είναι υπέροχο!

γ. Θα επιστεφτείτε και την Κνωσσό!

δ. Πόσο γρήγορα περνάει ο καιρός!

ε. Τι όμορφα που περάσαμε σήμερα!

4. Ερωτηματικές–Παραδείγματα

α. Πώς ταξιδέψατε για την Κω;

β. Πόσο κόστισε το καινούριο σου ποδήλατο;

γ. Θα κοιμηθείς νωρίς;

δ. Επέστρεψαν οι γονείς σου από τη δουλειά;

ε. Τι φαγητό μαγείρεψε σήμερα η μητέρα;

Β)Ως προς τα συστατικά ή τη δομή τους:        1. Απλή

                                                                                                      2. Επαυξημένη

                                                                                                      3.  Ελλειπτική

                                                                                                      4. Σύνθετη

1. Απλή – Παραδείγματα

α. Τα παιδιά έπαιζαν.

β. Ο Στέφανος είναι διευθυντής.

γ. Εσύ είσαι προσεκτική.

δ. Το κάπνισμα βλάπτει την υγεία.

ε. Τα αγόρια παίζουν ποδόσφαιρο.

  2. Επαυξημένη – Παραδείγματα

α. Τα μικρά παιδιά κοιμούνται νωρίς.

β. Ο Σταύρος, ο φίλος του Γιώργου, είναι υπεύθυνος για τη σύγκρουση των αυτοκινήτων.

γ. Οι Έλληνες πολέμησαν εναντίον των Περσών.

δ. Η μητέρα της Ελένης δουλεύει πολλές ώρες.

ε. Οι μαθητές του σχολείου μας θα προετοιμαστούν για τους αγώνες μπάσκετ.

  3.  Ελλειπτική– Παραδείγματα

α. Καλημέρα.

β. Είσοδος ελεύθερη.

γ. Για πού;

δ. Ωραία, πάμε.

ε. Είσαι υπεύθυνος.

  4. Σύνθετη– Παραδείγματα

α. Αέρας, γη, νερό, φωτιά θα ξαναγίνω.

β. Ο πατέρας, η μητέρα, ο παππούς και η γιαγιά ξύπνησαν.

γ. Ο Αριστείδης ήταν άφοβος, τίμιος και δίκαιος.

δ. Οι μαθητές και οι μαθήτριες παρακολουθούν το μάθημα.

ε. Ο Πέτρος διαβάζει Ιστορία και Αρχαία Ελληνικά.

 

 Γ) Ως προς την ποιότητά τους:          1. Καταφατικές

                                                                                 2. Αρνητικές ή αποφατικές

 

1.Καταφατικές – Παραδείγματα

α. Θα πάμε στην αρχαία Ολυμπία και ύστερα στις Μυκήνες.

β. Έλα και εσύ μαζί μας.

γ. Τα φρούτα κάνουν καλό στην υγεία μας.

δ. Ο Γιάννης διαβάζει ένα μυθιστόρημα της Διδώς Σωτηρίου.

ε. Ο υπολογιστής δεν λειτουργεί.

2. Αρνητικές ή αποφατικές– Παραδείγματα

α. Δεν θα πάμε στην Κρήτη αυτό το καλοκαίρι.

β. Ο καυγάς δεν σταματούσε.

γ. Το κάπνισμα δεν επιτρέπεται ούτε και στους δημόσιους χώρους.

δ. Μη δίνετε σημασία στα λόγια της,

ε. Μην έρχεσαι τότε μαζί μας.

Δ) Ως προς τη σχέση τους με τις άλλες:

1. Κύριες ή ανεξάρτητες  2. Δευτερεύουσες ή εξαρτημένες

1. Κύριες ή ανεξάρτητες – Παραδείγματα

α. Ήρθαμε χτες το βράδυ.

β. Φεύγουμε αύριο το πρωί.

γ. Ήρθαμε χτες το βράδυ και φεύγουμε αύριο το πρωί.

δ. Προσπάθησα πολύ.

ε. Προσπάθησα πολύ αλλά δεν κατάλαβα τίποτα.

2. Δευτερεύουσες ή εξαρτημένες– Παραδείγματα

α. Δεν πήγα στο σχολείο σήμερα γιατί ήμουν άρρωστος.

β. Όταν ζούσε η γιαγιά, μας έλεγε ιστορίες από τα παιδικά της χρόνια.

γ. Πρόβαλε ένας άνδρας, που φορούσε ένα περίεργο καπέλο.

δ. Ενώ έβρεχε, τα παιδιά συνέχιζαν να παίζουν βόλεϊ.

ε. Αν και δεν είναι ψηλός, είναι πολύ καλός στο μπάσκετ.