ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Σελ. 36-37 /   3. Η βασιλεία του Μιχαήλ Γ΄ και η αυτή της Νέας Εποχής

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

α. Έναρξη της νέας εποχής

v  Μιχαήλ Γ΄ , από το Αμόριο της Φρυγίας

v  Ανάπτυξη του Βυζαντίου

v  Οριστική αναστήλωση των εικόνων

v  βελτίωση της άμυνας κατά των Αράβων

v  έργα πολιτισμού

v  Βάρδας, θείος του Μιχαήλ Γ΄ - ανέλαβε τις κρατικές υποθέσεις με επιτυχία για 10 χρόνια.

 

β. Ίδρυση της σχολής της Μαγναύρας

 

vΣχολής της Μαγναύρας: Σταθμός της βυζαντινής εκπαίδευσης, με πρωτοβουλία του Βάρδα. Περιλάμβανε τις σχολέ;ς:

v  φιλοσοφίας,

v  γεωμετρίας,

v  αστρονομίας και

v  γραμματικής.

 

v  Διευθυντής ο Λέων Φιλόσοφος  ή Μαθηματικός .

v  Αποτέλεσμα: Η αναβίωση των αρχαίων γραμμάτων .

 

γ. Ενδιαφέρον για τους κλασικούς

v  Οι λόγιοι αναζητούν, συλλέγουν, μελετούν και αντιγράφουν  χειρόγραφα της αρχαίας γραμματείας .

v  Φώτιος, ο πιο σημαντικός.  Έργα του:

Ø  Μυριόβιβλος ,το σημαντικότερο έργο του: Περιέχει 300 φιλολογικά δοκίμια .

Ø  λεξικό,

Ø  ομιλίες,

Ø  θεολογικά έργα.

v  Πραγματοποίησε τον εκχριστιανισμό των Σλάβων.

 

δ. Αραβικοί πόλεμοι και επική ποίηση

v  Πώς αντιμετώπισαν οι Βυζαντινοί τους Άραβες τον 9^ο αι.;

v Ως τα μέσα του 9ου αιώνα το Βυζάντιο βρισκόταν συνεχώς σε θέση άμυνας απέναντι στους Άραβες, οι οποίοι πραγματοποιούσαν εισβολές και λεηλασίες στις μικρασιατικές επαρχίες.

 

v  Αποκορύφωμα των καταστροφών αποτέλεσε η άλωση από τους Άραβες του Αμορίου, του ισχυρότερου φρουρίου της Μ. Ασίας και πατρίδας της άρχουσας δυναστείας (838).

 

v  Τότε ο αυτοκράτορας Θεόφιλος (829-842) προσπάθησε να κινητοποιήσει τους Χριστιανούς της Ανατολής και της Δύσης σε μια γενική συμμαχία κατά του Ισλάμ.

v Λίγο αργότερα άρχισε η βυζαντινή αντεπίθεση. Ο βυζαντινός στρατός πέρασε τον Ευφράτη (859) και νίκησε τον εμίρη της Μελιτηνής (863).

 

v  Πώς διαμορφώθηκε η βυζαντινή επική ποίηση;

v Οι συνεχείς πόλεμοι στα σύνορα με τους Άραβες προμήθευσαν πλούσιο υλικό για τη διαμόρφωση της βυζαντινής επικής ποίησης.

 

v Ανώνυμοι τραγουδοποιοί συνέθεσαν άσματα/τραγούδια που εξυμνούν τους αγώνες των ακριτών, δηλ. των στρατιωτών που προστάτευαν τα ανατολικά σύνορα (άκραι) του Βυζαντίου, και ιδίως του Διγενή Ακρίτα.

 

v Αξιομνημόνευτο είναι επίσης ένα σύντομο έπος που εξυμνεί τους άθλους του Αρμούρη, ο οποίος φαίνεται ότι έχει σχέση με το Αμόριο της Φρυγίας.

 

v Τα ηρωικά άσματα αυτού του είδους που κατά τον λόγιο Αρέθα (μέσα 9ου μέσα 10ου αι.), έψαλλαν τραγουδιστές, περιφερόμενοι στις επαρχίες της Μ. Ασίας, θεωρούνται τα σημαντικότερα δείγματα της δημώδους ή λαϊκότροπης λογοτεχνίας των Βυζαντινών, η οποία αναπτύσσεται παράλληλα με τη λόγια Γραμματεία.

 

v   Ποιοι ήταν οι ακρίτες;

v Οι στρατιώτες που προστάτευαν τα ανατολικά σύνορα (άκραι) του Βυζαντίου. Γνωστός ακρίτας ο Διγενής Ακρίτας.

 

 

Σελ. 39  /  4. Η διάδοση του Χριστιανισμού στους Μοραβούς και τους Βουλγάρους.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 

v  Εκχριστιανισμός των Σλάβων: Ξεκίνησε από τη Μοραβία. Ο ηγεμόνας τους, Ραστισλάβος ζήτησε από το βυζάντιο  ιεραποστόλους για να διδάξουν το Χριστιανισμό και να αντιμετωπίσει την απειλή των Γερμανών και των Βουλγάρων.

v  Ο αυτοκράτορος Μιχαήλ Γ΄ και ο πατριάρχης Φώτιος έστειλαν  το 863 τους Θεσσαλονικείς αδελφούς Μεθόδιο και Κωνταντίνο / Κύριλλο. Έμπειροι διπλωμάτες, λόγιοι, με άριστη γνώση της σλαβικής και άλλων γλωσσών.

v  Ο Κωνσταντίνος  δημιούργησε το σλαβικό αλφάβητο, απέδωσε στα σλαβικά τη Θεία Λειτουργία και τα ιερά βιβλία.  Με τη σλαβική οι Μοραβοί  κατανόησαν το κήρυγμα του Χριστού και το ιεραποστολικό έργο στέφθηκε με επιτυχία.

v  Σημασία του εκχριστιανισμού:

1. Οργάνωση της σλαβικής εκκλησίας και μύηση των Σλάβων στον ελληνικό πολιτισμό
2. Ενότητα των Σλάβων, αφού  κοινότητα και πίστη ήταν κοινά.

v  Εκχριστιανισμός των Βουλγάρων:  Ο Βούλγαρος ηγεμόνας Βόρης υποχρεώθηκε από το βυζαντινό στρατό να δεχτεί το χριστιανισμό  και να βαπτιστεί και ο ίδιος., γιατί η παπική εκκλησία επιδίωκε την επέκταση της ρωμαιοκαθολικής επιρροής.

v  Η σύνοδος του 867 αναθεμάτισε τον πάπα,   απέρριψε  το δόγμα περί εκπόρευσης του Αγίου Πνεύματος και εκ του Υιού,   καταδίκασε την επέμβαση της  Ρώμης στη Βουλγαρία.

v  Η σύνοδος του 870 αποφάσισε την υποταγή της εκκλησίας της Βουλγαρίας στο πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης.

 

Σελ. 41-42  /  5. Η Βυζαντινή Εποποιϊα. Επικοί αγώνες και επέκτασης της αυτοκρατορίας

 

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

 

Ø  Μακεδονική δυναστεία

v  Ρωμανός Λακαπηνός: Μεγάλη στρατιωτική αντεπίθεση κατά των Αράβων.

 

v  Στρατηγός Ιωάννης Κουρκούας : κατάληψη της Έδεσσας της Συρίας.

 

v  Νικηφόρος Φωκάς, Ιωάννης Τσιμισκής, Βασίλειος Β΄ : Επικές νίκες: Ανάκτηση της: Κρήτης, Κύπρου, Κιλικίας,  πόλεις, τμήματα της Συρίας και της Παλαιστίνης.

 

v  Συμεών  -  Εχθρικές οι σχέσεις με τους βυζαντινούς, γιατί:

1.                   Πολιορκία της Πόλης,

2.                   επιδίωξη ίδρυσης βουλγαροβυζαντινής αυτοκρατορίας

3.                   αυτοτιτλοφόρηση  ως βασιλεύς Βουλγάρων και Ρωμαίων.

v  Πέτρος, διάδοχος Συμεών. Φιλικές σχέσεις με Βυζάντιο. Γάμο με ανεψιά Ρωμανού Λακαπηνού.

v  Σαμουήλ: Εχθρικές σχέσεις με τους  Βυζαντινούς. Ιδρύει νέο βουλγαρικό κράτος με κέντρο την Αχρίδα. Νικήθηκε από τον Βασίλειο Β΄ στις μάχες του Σπερχειού  και του Κλειδίου και τα σύνορα του βυζαντίου έφτασαν πάλι στο Δούναβη (10^ος  & 11^ος αι.).

 

v  Οικονομικές συνέπειες των πολέμων:

1.                   Απόκτηση νέων  εδαφών και μεγαλύτερο παραγωγικό δυναμικό,

2.                   αύξηση  της παραγωγής και των εσόδων του κράτους,

3.                   διακοπή των αραβικών επιδρομών,

4.                   αύξηση των νομισματικών αποθεμάτων,

5.                   ενίσχυση του διεθνούς κύρους της αυτοκρατορίας και της αυτοπεποίθησης των υπηκόων της.

 

Σελ. 43-44  /  6. Ίδρυση, εξέλιξη και εκχριστιανισμός του Ρωσικού κράτους

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 

v  Οι Βάραγγοι ή Ρως ή Βίκιγκς ή Νορμανδοί  =  σκανδιναβικά φύλα που εμφανίστηκαν στο χώρο της σημερινής Ρωσίας τον 9^ο αι. και καταγίνονταν με εμπορικές και πειρατικές δραστηριότητες.

v  Αναμείχθηκαν με τους ανατολικούς  Σλάβους και έφτιαξαν το ρωσικό λαό και κράτος: την ηγεμονία του Κιέβου.

v  Ο ι Ρώσοι έδωσαν το όνομα και την κρατική οργάνωση , ενώ οι Σλάβοι τη γλώσσα και τη λαϊκή βάση.

v  Δύο εκστρατείες ανεπιτυχείς κατά της Πόλης το 10^ο αι..

v  Σύναψη εμπορικών συνθηκών.

 

v  Εκχριστιανισμός Ρώσων:Από τα μέσα ως τα τέλη του 10^ου αι.

 

v  Συνέπειες:     1.Επιρροή του χριστιανικού και του βυζαντινού πολιτισμού στους Ρώσους. .

2.Εντατικοποίηση των εμπορικών συναλλαγών

3. Αύξηση των βαράγγων και ρώσων μισθοφόρων  στο βυζαντινό στρατό.

 

v  Ο Βασίλειος Β΄ ζητά βοήθεια από τον ρώσο ηγεμόνα Βλαδίμηρο με την υπόσχεση να παντρευτεί την αδερφή του Άννα για να συντρίψει την ανταρσία των βυζαντινών γαιοκτημόνων.

v   Ο Βασίλειος ξεχνά την  υπόσχεσή του και ο Βλαδίμηρος καταλαμβάνει τη Χ ερσώνα .

v  Ο Βασίλειος πραγματοποιεί  την υπόσχεσή του.

v  Κατόπιν αυτού  ο Βλαδίμηρος  βαπτίστηκε χριστιανός ακολουθώντας το παράδειγμά του και άλλοι Ρώσοι.