ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 

Θεματική ενότητα: Λαογραφικά

 

Κείμενο: Τα φαντάσματα – Μαρία Ιορδανίδου

 

Ø  Χαρακτηριστικά του αποσπάσματος

Το απόσπασμα έχει λαογραφικό περιεχόμενο, αφού μέσα σ’ αυτό

εκφράζονται αντιλήψεις του λαού, όπως η δεισιδαιμονία που

προέρχεται από την άγνοια και τη μη λογική εξήγηση των πραγμάτων.

 

Ø  Ενότητες

1^η ενότητα: Όταν σπάσεις…………..να τα κάνω χάζι.

2^η ενότητα: Θυμάμαι. ………………..Μα μέρος ήταν αυτό για ύπνο.

3^η ενότητα: Τα χρόνια πέρασαν………….εγώ απογοητεύτηκα.

 

Άσκηση: Να δώσετε πλαγιότιτλους στις παραπάνω θεματικές ενότητες.

 

Ø    Βασικά θέματα

J  Οι λαϊκές προλήψεις και η δεισιδαιμονία.

J  Τα μυστήρια της φύσης.

J  Η αντίφαση ανάμεσα στο υπερφυσικό και το φυσικό στοιχείο.

 

Ø    Ανάλυση

Στην πρώτη ενότητα η αφηγήτρια παραδέχεται ότι πιστεύει στις προλήψεις. Πιστεύει ότι το σπάσιμο του καθρέφτη προκαλεί γρουσουζιά που κρατά επτά χρόνια. Πιστεύει ακόμη ότι οι φωνές των μικρών, η χαρά και η αγνότητα που εκπέμπουν αποτελούν αντίδοτο στη γρουσουζιά, για αυτό και ίδρυσε το νηπιαγωγείο.

Στη δεύτερη ενότητα η πρωταγωνίστρια ανατρέχει στο παρελθόν και αναφέρεται σε ένα περιστατικό που προκάλεσε φόβο και στην ίδια και στα παιδιά.

Στην τρίτη ενότητα η πρωταγωνίστρια δεν έκρυψε το φόβο της από το υπερφυσικό και ανεξήγητο όπως πίστευε περιστατικό .Ύστερα από κάποια χρόνια το μυστήριο λύθηκε με τη λογική. Το περιστατικό φανερώνει το γεγονός ότι οι άνθρωποι της πόλης δεν γνωρίζουν τους ήχους και γενικότερα τα φυσικά φαινόμενα και φοβούνται.

 

Ø    Γλώσσα – Ύφος

Η γλώσσα είναι απλή, δημοτική. Το ύφος λιτό και φυσικό, χιουμοριστικό σε αρκετά σημεία.

 

Ø    Τεχνικές αφήγησης

 

J  Αφήγηση σε α΄ πρόσωπο από έναν αφηγητή που συμμετέχει στα γεγονότα. Για αυτό ονομάζεται δραματοποιημένος.

J  Περιγραφή σε αρκετά σημεία που δίνει σαφήνεια και ακρίβεια.

J  Διάλογος, που δίνει ζωντάνια και παραστατικότητα.

J  Μονόλογος, όπου αποκαλύπτονται οι σκέψεις και τα συναισθήματα της πρωταγωνίστριας.

J  Τα γεγονότα τοποθετούνται σε τρία χρονικά επίπεδα: Στο παρόν, όταν η αφηγήτρια αναφέρεται στο νηπιαγωγείο που ίδρυσε στην πόλη. Στο παρελθόν, όταν αναφέρεται στο περιστατικό που συνέβη στο νεκροταφείο στο Άργος. Στο μέλλον, όταν κάνει λόγο για τη διαμονή τους στην Ύδρα και τη λύση του μυστηρίου.

 

Ø    Σχήματα λόγου

J  Μεταφορές

J  Παρομοιώσεις

J  Εικόνες

J  Αντιθέσεις

J  Επαναλήψεις

 

Άσκηση: Να βρείτε στο κείμενο τα παραπάνω σχήματα λόγου.

 

Ø    Χαρακτηρισμοί

Η πρωταγωνίστρια παρουσιάζεται άνθρωπος με καλοσύνη και αγάπη για τα παιδιά. Αποδέχεται τις προλήψεις και επηρεάζεται από αυτές. Αγαπάει τη φύση, συγχρόνως όμως τη φοβάται, γιατί δεν τη γνωρίζει  καλά. Αντιμετωπίζει τα μυστήρια της φύσης με χιούμορ, είναι γοητευμένη από τα παράξενα, υπερφυσικά στοιχεία, για αυτό και απογοητεύεται όταν δίνεται λογική εξήγηση.

 

Ø    Ερωτήσεις

Να απαντηθούν οι ερωτήσεις 1 και 3 του βιβλίου.