ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Οικογενειακή ζωή και θέση γυναικών στο Βυζάντιο
Η καθημερινή ζωή ενός ανθρώπου στη Βυζαντινή
Αυτοκρατορία, όπως σχεδόν σε όλες τις προγενέστερες ή μεταγενέστερες κοινωνίες,
εξαρτιόταν σε μεγάλο βαθμό από τις κοινωνικές συνθήκες και την κοινωνική θέση
των γονέων του. Υπήρχαν κάποιες ευκαιρίες για πρόοδο με βάση την εκπαίδευση, τη
συσσώρευση πλούτου και την απόκτηση εύνοιας από έναν πιο ισχυρό χορηγό ή
μέντορα. Η εργασία ήταν η ανησυχία των περισσότερων ανθρώπων, προκειμένου να
παράγουν ή να αγοράζουν τα βασικά για τη διατροφή τους, αλλά υπήρχαν πολλές
δυνατότητες για ψυχαγωγία τόσο σε παζάρια που διοργανώνονταν σε θρησκευτικά
πανηγύρια όσο και σε αρματοδρομίες και παραστάσεις ακροβατών στους δημόσιους
χώρους που οι περισσότερες πόλεις διέθεταν για τους κατοίκους τους.
·
Οικογενειακή ζωή
Ένα κορίτσι παντρευόταν, το νωρίτερο, στα 12, ενώ ένα αγόρι στα 14. Η συμμετοχή και η συγκατάθεση των γονέων ήταν αναμενόμενη και ο αρραβώνας θεωρούταν δεσμευτικός. Δεύτερος γάμος ήταν δυνατός εφ' όσον τηρούνταν η κατάλληλη περίοδος πένθους από τη χήρα, αλλά ένας τρίτος γάμος ήταν σπάνιος και επιτρεπόταν μόνο υπό ειδικές περιστάσεις, όπως το να μην υπάρχουν παιδιά. Διαζύγιο δινόταν δύσκολα, με την εξαίρεση αν μια γυναίκα είχε διαπράξει μοιχεία ή ένας σύζυγος ήταν ένοχος για δολοφονία ή μαγεία. Οι νόμοι του Ιουστινιανού Α΄ προχώρησαν ακόμη περισσότερο και απαγόρευαν το διαζύγιο εντελώς, εκτός εάν και τα δύο μέρη συναινούσαν να αποσυρθούν σε μοναστήρι. Ο πατέρας ήταν ο επικεφαλής της οικογένειας, αλλά μια χήρα θα μπορούσε να κληρονομήσει την περιουσία του συζύγου της και, επομένως, να αναλάβει αυτόν τον ρόλο, εάν ήταν απαραίτητο.
Στη σύγχρονη εποχή, η οικογένεια έχει διαφοροποιηθεί σημαντικά. Ο γάμος
πλέον βασίζεται κυρίως στην προσωπική επιλογή και όχι σε προκαθορισμένες
συμφωνίες. Οι γυναίκες παντρεύονται σε μεγαλύτερη ηλικία και η ισότητα των
φύλων είναι πιο έντονη. Οι ρόλοι μέσα στην οικογένεια είναι πιο ισορροπημένοι,
με τους άνδρες να συμμετέχουν ενεργά στην ανατροφή των παιδιών και στις
οικιακές εργασίες.
·
Θέση της γυναίκας
Δεν είναι πολλές οι πληροφορίες για τη θέση της γυναίκας μέσα στη βυζαντινή κοινωνία μέχρι τον 10ο αι. Γενικά, οι γυναίκες ήταν πολλές φορές απούσες στις συναθροίσεις και μόνο οι άνδρες ήταν παρόντες σε αυτές. Οι έξοδοί τους γίνονταν σχεδόν αποκλειστικά για τον εκκλησιασμό. Η διαχείριση όλου του νοικοκυριού ήταν ευθύνη της γυναίκας. Μαγείρευε, τάιζε τα παιδιά και έφερνε εις πέρας όλες τις οικιακές εργασίες. Οι Βυζαντινές ασχολούνταν και με άλλες ασχολίες, π.χ. την ύφανση.
Προηγουμένως, αναφέρθηκε ότι έβγαιναν έξω, για να παρακολουθήσουν κάποια ακολουθία ή μυστήριο στην εκκλησία. Σε αυτόν μόνο τον χώρο μπορούσαν να απολαμβάνουν μία ισότητα, δεδομένου ότι υπήρχαν και γυναίκες Αγίες. Στις εξωτερικές εμφανίσεις τους είχαν πάντα συνοδό, είτε σε απλούς περιπάτους είτε σε ταξίδια. Οι επαφές τους με άνδρες ήταν περιορισμένες, και αν συνέβαινε, συνήθως μόνο με μοναχούς. Βέβαια, από τον 10ο αι. και εξής πληροφορούμαστε από τις πηγές ότι οι γυναίκες έπαιζαν σημαντικό ρόλο στη βιοτεχνία, αλλά και στην πώληση προϊόντων στις αγορές, οπότε εκ των πραγμάτων οι κοινωνικές συναναστροφές τους ήταν περισσότερες.
Συμπερασματικά, η ζωή μιας Βυζαντινής γυναίκας στηριζόταν στον άνδρα. Η υπακοή της ήταν απόλυτη, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι ήταν απόλυτα εγκλεισμένη μέσα στο σπίτι. Η σχέση της με την Εκκλησία ήταν στενή.
Σήμερα η θέση της γυναίκας έχει εξελιχθεί
ριζικά. Οι γυναίκες έχουν ισότιμα δικαιώματα με τους άνδρες σε όλους τους
τομείς: εκπαίδευση, εργασία, πολιτική και κοινωνική ζωή. Μπορούν να
ακολουθήσουν καριέρα σε οποιοδήποτε επάγγελμα και να αποκτήσουν υψηλές θέσεις
εξουσίας. Παρόλο που οι ανισότητες δεν έχουν εξαλειφθεί πλήρως, οι γυναίκες
απολαμβάνουν πολύ περισσότερη ελευθερία και αυτονομία σε σχέση με το παρελθόν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου