ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

 ΤΑΞΙΔΙ ΧΩΡΙΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

Θεματική ενότητα: Η αποδημία

            Κείμενο: Ταξίδι χωρίς επιστροφή – Διδώ Σωτηρίου

Ø  Χαρακτηριστικά του αποσπάσματος

Το κείμενο είναι απόσπασμα από το βιωματικό μυθιστόρημα της Δ. Σωτηρίου: Οι νεκροί περιμένουν. Η πρωταγωνίστρια είναι η Αλίκη, μιας ελληνικής οικογένειας που ζούσε ευτυχισμένη στην Έφεσο και που μας αφηγείται τις αναμνήσεις της από τα δραματικά γεγονότα που συνέβησαν πριν και μετά την μικρασιατική καταστροφή. Βασικό θέμα του κειμένου είναι η εύπορη και ευτυχισμένη ζωή πολλών Μικρασιατών Ελλήνων πριν την καταστροφή. Προβάλλονται οι σκέψεις και τα συναισθήματα των ανθρώπων σε πολύ κρίσιμες στιγμές της ζωής τους, όπως είναι ο υποχρεωτικός ξεριζωμός από τις εστίες τους και η υποχρεωτική εγκατάλειψη των περιουσιών, των συγγενών και της πατρίδας τους.

 

Ø   Ενότητες

1^η ενότητα: Δεν πρόλαβε ο θείος Γιάνκος……………………. τα χειμωνιάτικα.

2^η ενότητα: Πήγαινε κι εσύ Αλίκη…………..τη φτιάχναν και γιατί;

3^η ενότητα: Όταν φτάσαμε στην οδό…………….τα νέα από το μέτωπο είναι άσχημα.

4^η ενότητα: Η αισιοδοξία όλου του κόσμου………..φύλαγε το μέλλον.

 

Άσκηση: Να δώσετε πλαγιότιτλους στις παραπάνω θεματικές ενότητες.

 

Ø     Βασικά θέματα

J  Ο ξεριζωμός του μικρασιατικού ελληνισμού από τις εστίες του το 1922.

J  Η ευτυχισμένη ζωή των Ελλήνων της Μ. Ασίας πριν ξεσπάσουν οι ταραχές.

J  Η συμπεριφορά του ανθρώπου σε κρίσιμες στιγμές της ζωής του.

J  Το αντιπολεμικό πνεύμα του έργου.

 

Ø    Ανάλυση

Στη δεύτερη ενότητα η Αλίκη ταξιδεύει με το τρένο για το σπίτι της για να αποχαιρετήσει τους γονείς της. Τα συναισθήματα που κυριαρχούν στην ψυχή της είναι αντιφατικά. Συγκίνηση και οργή, απογοήτευση, πίκρα και θυμός κατακλύζουν το νου και την ψυχή της για τη νέα κατάσταση που προέκυψε. Είναι οδυνηρό να εγκαταλείψει την τόσο όμορφη γη με τα σπαρτά, τα αμπέλια και τα δέντρα πατρίδα της. Αναρωτιέται γιατί να διώκονται οι άνθρωποι και γιατί να μην μπορούν να ζουν ειρηνικά όλοι μαζί.

 

Ø    Γλώσσα – Ύφος

Στο κείμενο κυριαρχεί η γλώσσα των Μικρασιατών Ελλήνων. (Π.χ. Αϊντινίου, σουλήνες, κασόνες). Το ύφος γίνεται ζωντανό και παραστατικό χάρη στους συχνούς διαλόγους του. Γλαφυρό, αφού έχει πολλά σχήματα λόγου. Συγκινησιακό, με ιδιαίτερη συναισθηματική ένταση, όπως προκύπτει από την παρουσίαση των σκέψεων και των συναισθημάτων της Αλίκης.

 

Ø    Τεχνικές αφήγησης

Το απόσπασμα είναι βιωματικό. Η Αλίκη μας αφηγείται σε α΄ ενικό πρόσωπο τα γεγονότα και τις αναμνήσεις της.

 

Ø    Σχήματα λόγου

 

J  Μεταφορές

J  Προσωποποιήσεις

J  Εικόνες

 

Άσκηση: Να εντοπίσετε στο κείμενο τα παραπάνω σχήματα λόγου.

 

Ø    Χαρακτηρισμοί

Αλίκη: Είναι μια έφηβη, προερχόμενη από οικογένεια Μικρασιατών Ελλήνων μεγαλοαστών που βιώνει τη σκληρότητα του πολέμου. Είναι ανήσυχη, στενοχωρημένη και πικραμένη για την αναγκαστική αποχώρησή της από την πατρίδα της. Απογοητευμένη και θυμωμένη, με την παιδική της αφέλεια αναρωτιέται γιατί να συμβαίνει αυτή η συμφορά και να μη μπορούν οι άνθρωποι να ζουν φιλήσυχα και ειρηνικά. Στεναχωριέται για το αν θα ξαναδεί τους δικούς της. Ωστόσο, έχει την ωριμότητα να κατανοήσει τη σοβαρότητα της κατάστασης και να δεχτεί να φύγει με τη θεία και το θείο της για την Αθήνα.

 

Θείος Γιάνγκος: Ανήσυχος, γεμάτος αγωνία, απελπισία και στενοχώρια. Αποφασισμένος και ρεαλιστής, παίρνει τη μεγάλη απόφαση να ξεριζωθεί και να εγκαταλείψει την πατρίδα και τη ζωή που είχε εκεί.

 

Πατέρας της Αλίκης: Καθόλου ανήσυχος. Συνεχίζει τις καθημερινές του συνήθειες: απόλαυση του φαγητού, μουσική στο πιάνο, φιλοξενία δύο αξιωματικών. Δείχνει απορία και αδιαφορία για το λόγο του ταξιδιού του αδερφού του στην Αθήνα. Δεν θεωρεί ανησυχητική την κατάσταση στο μέτωπο.

 

Μητέρα της Αλίκης: Περισσότερο ανήσυχη από το σύζυγό της. Επιφυλακτική με τη νέα πραγματικότητα. Δέχεται κρυφά τα χρήματα που της στέλνει η αδερφή της με την κόρη της.

 

Ø    Ερωτήσεις

Να απαντηθούν οι ερωτήσεις 1 και 2 του βιβλίου.

 

 

 

 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΣ ΛΟΓΟΣ

Ομιλία – Επιστολή

   

Α. Ομιλία

Ι. Στοιχεία προλόγου

Ø  Η προσφώνηση: Αγαπητοί συμμαθητές, καθηγητές, Κυρίες και κύριοι κτλ.

 

Ø  Η χρήση του α΄ ενικού και πληθυντικού, του β΄ πληθυντικού:

·       θα ήθελα να σας αναλύσω

·       με αφορμή θα επιθυμούσα να σας αναφέρω……

·       είναι αναγκαίο για μένα να θίξω το πρόβλημα….., να εκθέσω τον προβληματισμό μου

·       όλοι εμείς οι νέοι απευθυνόμαστε για να διατυπώσουμε τη γνώμη μας σχετικά με …

·       στόχος μας να ευαισθητοποιήσουμε…., με δεδομένη την ευαισθησία – το ενδιαφέρον μας πάνω στο….

·       μας προκαλεί μεγάλη ανησυχία – μεγάλο ενδιαφέρον το….., θα θέλαμε να διερευνήσουμε το πρόβλημα – το θέμα κτλ.

ΙΙ. Εκφράσεις για το κύριο μέρος

Ø  α΄ και β΄ πληθυντικό:

·       σκεφτείτε…., αναλογιστείτε,..,,

·       ας θυμηθούμε όλοι μας…., ας προβληματιστούμε όλοι μας

·       όλοι μπορούμε να διερωτηθούμε….

·       θα γνωρίζετε βέβαια, είναι ήδη γνωστό σε όλους μας – σας

·       κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει….

·       δεν είναι δυντό να μην αναφερθούμε – να μη λησμονήσουμε

·       δεν πρέπει να ξεχνάμε….

·       ευθύνη – χρέος όλων μας είναι…..

·       πόσοι από εμάς δεν έχουμε αναρωτηθεί….

·       αυτό που για μας έχει ιδιαίτερη σημασία….

·       θα απορείτε βέβαια με….

·       εύκολα θα μπορούσαμε να αντικρούσουμε τον ισχυρισμό ότι….

 

Ø  α΄ ενικό

·       θα ήθελα να αναφερθώ και….

·       δεν θα μπορούσα να παραλείψω και….

·       είναι για μένα αναγκαίο….

·       θα μου ήταν αδύνατο να μην τονίσω…

·       επισημαίνω ότι….

·       θα υπογραμμίσω άλλο ένα βασικό σημείο…..

·       αλλά θα μπορούσα να ενισχύσω την άποψή μου και με ……

·       προσθέτω και τούτο, ότι….

·       πιστεύω πως δεν θα μπορούσα να θεωρηθώ υπερβολικός αν ανέφερα και….

·       θα μου επιτρέψετε να… θεωρώ χρέος μου να τονίσω……

ΙΙΙ. Στοιχεία επιλόγου

Ø  Ανακεφαλαίωση – συμπέρασμα:

·       ύστερα από όλα αυτά θα μπορούσαμε αβίαστα να συμπεράνουμε ότι…

·       όλα όσα αναφέραμε, θεμελιώνουν το συμπέρασμα ότι….

·       συνοψίζοντας όλα αυτά που ανέλυσα, θα κατέληγα στο ότι….

·       πιστεύω ότι κατάφερα να σας αποδείξω…., να σας πείσω για…..

·       είναι φανερό λοιπόν ότι….

·       ύστερα από όλα αυτά θα ήταν πλάνη να πιστεύουμε…..

·       θα ήθελα να κλείσω την ομιλία μου με….

·       κλείνοντας – τελειώνοντας θα επιθυμούσα να……

 

Ø  Προτροπή, παραίνεση:

·       θα καταλάβετε λοιπόν ότι είναι και δική μας ευθύνη…..

·       προβληματιστείτε λοιπόν και ενεργοποιηθείτε…..

·       ας αναλάβουμε όλοι μας πρωτοβουλίες…..

·       μην εφησυχάζετε λοιπόν….

·       οφείλουμε να αναλάβουμε πρωτοβουλίες για….

·       σας ευχαριστώ που με ακούσατε – για το χρόνο σας – για την προσοχή σας.

 

Β. Επιστολή

Ι. Στοιχεία προλόγου

Ø  Η προσφώνηση:

·       Αξιότιμε κύριε,

·       Κύριε υπουργέ , κύριε πρόεδρε,

·       Αξιότιμοι κύριοι, αξιότιμοι καθηγητές κτλ.

 

Ø  Η χρήση ενικού και πληθυντικού, του β΄ πληθυντικού:

·       αποφασίσαμε να σας στείλουμε αυτή την επιστολή….

·       με αφορμή…. σας αποστέλλουμε επιστολή θέλοντας να…..

·       θεωρήσαμε σκόπιμο ύστερα από τις παρατηρήσεις σας σχετικά με….  να σας απαντήσουμε….

·       πιστεύοντας ότι θα βοηθήσουμε τον προβληματισμό σας για…. σας καταθέτουμε τις απόψεις μας με την επιστολή αυτή…..

·       θεωρώ χρέος μου μετά τις επισημάνσεις σας για…. να σας απααντήσω με την επιστολή αυτή αντικρούοντας….

·       είναι γνωστή σε σας η ευαισθησία μας – το ενδιαφέρον μας για….

·       αποφασίσαμε λοιπόν να γράψουμε την επιστολή σε σας για να ….

·       λάβαμε την επιστολή σας για…. και κρίναμε σκόπιμο να σας απαντήσουμε καταγράφοντας τις απόψεις μας….

 

ΙΙ. Εκφράσεις για το κύριο μέρος

Ø  Αξιοποιούμε πολλές από τις εκφράσεις που έχουν καταγραφεί στο είδος της ομιλίας με περισσότερη χρήση του β΄ πληθυντικού προσώπου:

·       είναι ήδη γνωστό σε σας…

·       δεν μπορείτε να αμφισβητήσετε….

·       δεν είναι δυνατό να λησμονήσετε…, δεν πρέπει να ξεχνάτε….

·       ευθύνη – χρέος όλων μας είναι….

·       πόσες φορές δεν έχετε αναρωτηθεί….

·       αυτό που για μας αλλά θεωρούμε ότι και για σας έχει ιδιαίτερη σημασία….

·       θα απορείτε βέβαια με….

·       εύκολα θα μπορούσαμε να αντικρούσουμε τον ισχυρισμό σας ότι…..

·       θα ήθελα να αναφερθώ και….

·       θα μου ήταν αδύνατο να μην σας τονίσω….

·       σας επισημαίνω ότι…. θα υπογραμμίσω άλλο ένα βασικό σημείο….

·       αλλά θα μπορούσα να ενισχύσω την άποψή μου και με…..

·       παραθέτω σε σας και τούτο, ότι…..

·       πιστεύω ότι δεν θα μπορούσα να θεωρηθώ υπερβολικός….

ΙΙΙ. Στοιχεία επιλόγου

Ø  Συνήθως κλείνουμε την επιστολή διατυπώνοντας την ευχή οι απόψεις μας να τύχουν της προσοχής ή της ευνοϊκής αντιμετώπισης του αποδέκτη της επιστολής:

·       Πιστεύουμε να λάβετε σοβαρά υπόψη σας τις παρατηρήσεις μας….

·       έχουμε την πεποίθηση ότι οι θέσεις μας θα βρουν τη δέουσα ανταπόκριση….

·       θεωρούμε ότι με τις παραπάνω απόψεις μας συμβάλλουμε και εμείς στην αντιμετώπιση…..

·       είμαστε βέβαιοι ότι θα μελετήσετε τις σκέψεις μας, οι οποίες πιστεύουμε ότι ενισχύουν τον προβληματισμό σας……

·       νομίζουμε ότι καταθέτοντας τις απόψεις μας σε σας, βοηθούμε στην επίλυση …..

·       βοηθούμε στον εμπλουτισμό των σκέψεων και των δεδομένων σχετικά με…..

 

 

·                        Τρόποι επίτευξης της συνοχής του κειμένου

Η συνοχή ενός κειμένου εξασφαλίζεται με τους παρακάτω τρόπους:

1.     Μεταβατικές / διαρθρωτικές λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν:

§  χρόνο,  χρονική ακολουθία / διαδοχή: αρχικά, έπειτα, αργότερα, στη συνέχεια, ταυτόχρονα, συγχρόνως, πάντοτε, προηγουμένως, νωρίτερα, εντωμεταξύ κ.α.

§  τόπο: αριστερά, δεξιά, πάνω, κάτω, κοντά, μακριά κ.α.

§  επεξήγηση ή εισαγωγή παραδειγμάτων: δηλαδή, ειδικότερα, σαφέστερα, συγκεκριμένα, για να γίνει πιο σαφές, με άλλα λόγια, για παράδειγμα, λόγου χάρη κ.α.

§  αντίθεση, αλλαγή οπτικής γωνίας ή εναντίωση: από τη μια πλευρά, από την άλλη, αλλά, αλλά όμως, ωστόσο, αντίθετα, βέβαια, αν και, διαφορετικά, ειδάλλως κ.α.

§  διαίρεση, απαρίθμηση επιχειρημάτων ή φυσική συνοχή: στην πρώτη περίπτωση, αφενός, στη δεύτερη περίπτωση, αφετέρου, πρώτο, δεύτερο, τέλος, επίσης, κ.α.

§  πρόσθεση, συμπλήρωση: επιπλέον, επιπρόσθετα, εξάλλου, συμπληρωματικά, παράλληλα κ.α.

§  έμφαση: πράγματι, ιδιαίτερα, προπάντων, ξεχωριστά, αναντίρρητα, είναι ανάγκη να τονιστεί, είναι σημαντικό, αναμφισβήτητα κ.α.

§  αιτιολόγηση: γιατί, διότι. αφού, επειδή, καθώς, εφόσον, καθόσον, για αυτό το λόγο κ.α.

§  αναλογία, ομοιότητα: ομοίως, ανάλογα, όπως, έτσι κ.α.

§  συμπέρασμα / αποτέλεσμα ή αιτιότητα (αίτιο – αποτέλεσμα): επομένως, συμπερασματικά, συνοψίζοντας, από τα προηγούμενα τεκμαίρεται / συνάγεται, καταλήγουμε λοιπόν, είναι φανερό από τα παραπάνω, το γεγονός αυτό έχει σαν επακόλουθο κ.α.

§  γενίκευση / διάζευξη: γενικά, ευρύτερα, ή, είτε – είτε κ.α.

§  προϋπόθεση ή όρο: αν, εκτός αν, με τον όρο, με την προϋπόθεση, υπό τον όρο ότι κ.α.

 

2.     Συμπλεκτικούς και διαζευκτικούς συνδέσμους: και, ούτε, ή, είτε είτε.

3.     Αντωνυμίες που αναφέρονται σε ουσιαστικά προηγούμενων προτάσεων.

4.     Ερωταπόκριση.

5.     Οργάνωση του λόγου στον άξονα του χρόνου ή του χώρου.

6.     Επαναλήψεις λέξεων, προτάσεων.

7.     Διατήρηση ενιαίου ύφους (χρήση ίδιας έγκλισης και ίδιου ρηματικού προσώπου).

ΙΙΙ. Ως προς τη χρήση της γλώσσας

Ø  Η ακρίβεια, δηλαδή η χρήση λέξεων που αποδίδουν τις σκέψεις του συγγραφέα με πιστότητα.

Ø  Η σαφήνεια, δηλαδή ο απόλυτα κατανοητός τρόπος διατύπωσης.

Ø  Ο λεκτικός και ο εκφραστικός πλούτος.

Ø  Η τήρηση των μορφοσυντακτικών κανόνων, δηλαδή η αποφυγή γραμματικών και συντακτικών λαθών / σφαλμάτων.

Ø  Η σωστή χρήση των σημείων στίξης.

Ø  Η αναφορική / δηλωτική ή ποιητική / συνυποδηλωτική λειτουργία της.

Ø  Η καταλληλότητα του ύφους, δηλαδή η επιλογή του λεξιλογίου, του τρόπου σύνταξης ανάλογα με το είδος του κειμένου.

ΙV.Ως προς την αποτελεσματικότητα του κειμένου

Ø  Η πιστότητα του κειμένου (περιεχόμενο, διάρθρωση, ύφος) με βάση το σκοπό που έχει συνταχθεί.

  

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΣΥΝΔΕΣΗ ΠΑΡΑΓΡΑΦΩΝ

Για να είναι ομαλή η ροή του λόγου μας, απαιτείται τα νοήματα μεταξύ τους καθώς και οι παράγραφοι να συνδέονται με τρόπο φυσικό, με τη βοήθεια κατάλληλων λέξεων. Έτσι, η έκθεσή μας θα έχει ενότητα και λόγος μας ομορφιά.

Α. Εισαγωγή – Αρχή παραγράφου

Στις εισαγωγικές – αρχικές παραγράφους μεγάλων τμημάτων της ανάπτυξης (π.χ. αίτια, αποτελέσματα, λύσεις, συμπεράσματα – προτάσεις, αναφορά στο σήμερα) μπορούμε να αρχίσουμε με τις εξής φράσεις:

Γενικά σε οποιοδήποτε μέρος της έκθεσης:

·       Υποστηρίζεται από πολλούς (μερικούς) ότι….

·       Λέγεται συχνά ότι….

·       Είναι σαφές ότι…..

·       Είναι γεγονός ότι……

·       Είναι γενικά παραδεκτό ότι…..

·       Είναι πλάνη να υποστηρίξουμε ότι…..

·       Κάτι ανάλογο ισχύει και σε……

Ειδικά, αρχίζοντας τα αίτια χρησιμοποιούμε:

·       Βασικός παράγοντας που δημιουργεί….

·       Τις αιτίες αυτού του προβλήματος (θέματος) πρέπει να τις αναζητήσουμε σε…..

·       Ένα από τα πρωταρχικά, τα βασικά αίτια είναι…..

·       Βέβαια, η κατάσταση αυτή δεν γεννιέται αυτόματα. Υπάρχουν αίτια που τη δημιουργούν και τη συντηρούν…

·       Ένα από τα βασικότερα……

·       Αν θέλουμε να εντοπίσουμε τις ρίζες αυτού του προβλήματος θα πρέπει να αναφερθούμε……..

Για να αρχίσουμε να αναπτύσσουμε τα αποτελέσματα:

·       Έτσι, λοιπόν, καταλήγουμε στο να………

·       Άμεση συνέπεια αυτού είναι να…..

·       Έμμεση συνέπεια αυτού είναι να…..

·       Φυσικό επακόλουθο μιας τέτοιας κατάστασης είναι ……

·       Οδηγούμαστε, λοιπόν, στο..

·       Δημιουργείται, λοιπόν, μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα…..

·       Με τέτοιες προϋποθέσεις τίθενται οι βάσεις για να δημιουργηθεί….

·       Μετά από όλα δεν μένει παρά να…………

Στους τρόπους επίλυσης αρχίζουμε ως εξής:

·       Δεν θα λύσουμε / δεν θα λυθεί το πρόβλημα, αν δεν….

·       Κάτι που θα βοηθήσει στο να λυθεί αυτό το πρόβλημα είναι …………..

·       Τη λύση στο πρόβλημα θα δώσει…….

·       Θα συνεχίζει να υπάρχει η κατάσταση αυτή, αν δεν……

·       Η δυσφορία και το άσχημο αυτό κλίμα δεν θα πάψει να υπάρχει, αν δεν…..

·       Αδύνατο να διορθωθεί αυτή η άσχημη κατάσταση, αν δεν………

·       Πρέπει οπωσδήποτε, για να πετύχουμε κάτι καλύτερο, να…………..

·       Η ενεργοποίηση όλων μας είναι απαραίτητο στοιχείο, για να βελτιώσουμε το…… και ενεργοποίηση σημαίνει ………… .

Β. Σύνδεση παραγράφων και νοημάτων

v Όταν έχουμε να συνδέσουμε όμοια νοήματα μιας παραγράφου καθώς και παραγράφους της ίδιας κατηγορίας (αίτια, διαπιστώσεις, αποτελέσματα, αναφορά στο σήμερα. μορφές και είδη κάποιου πράγματος ή μιας κατάστασης) μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις παρακάτω λέξεις και φράσεις:

α. Φράσεις / προτάσεις:

·       εκτός από αυτό

·       το ίδιο συμβαίνει και

·       εκείνο, όμως, που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι

·       ας σημειωθεί ακόμη ότι

·       αξίζει να σημειωθεί ιδιαίτερα

·        ας προσθέσουμε ακόμη ότι

·        δεν πρέπει να λησμονήσουμε ότι

·       δεν πρέπει ωστόσο να αγνοήσουμε και αυτό, ότι δηλαδή

·       παράλληλα, όμως, με αυτό

·       ένα άλλο εξίσου δυσάρεστο επακόλουθο είναι

·       δεν πρέπει να παραγνωρίσουμε τη σημασία που έχει

·        εξίσου μεγάλης σημασίας είναι και

·       δεν φτάνει μόνο αυτό, χρειάζεται και

·       στις θετικές συνέπειες πρέπει ακόμη να συμπεριληφθεί

·       μια διευκρίνιση στο σημείο αυτό είναι απαραίτητη

β. λέξεις

·       επίσης, εξάλλου, πρώτα, έπειτα, τέλος, επιπλέον, ομοίως, πρώτο, δεύτερο… (να αποφεύγεται η χρήση των αριθμητικών ).

 

Σημείωση:

§  Με τις φράσεις που προαναφέρθηκαν διευκολυνόμαστε κυρίως στις μεταβάσεις μας από παράγραφο σε παράγραφο. Π.χ. από ένα αίτιο σε άλλο, από ένα αποτέλεσμα σε άλλο κτλ.

§  Ενώ με τις λέξεις μπορούμε να συνδέουμε και όμοιες παραγράφους (που ανήκουν στην ίδια κατηγορία) αλλά και όμοια νοήματα μέσα σε μια παράγραφο.

 

v Όταν έχουμε να συνδέσουμε διαφορετικά ή αντίθετα νοήματα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις παρακάτω λέξεις και φράσεις:

Φράσεις / προτάσεις

·       Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με

·       Στο άλλο άκρο βρίσκεται

·       Με υποθετική πρόταση: Αν (π.χ. ο διάλογος) είναι δύναμη δημιουργική, αντίθετα ο δογματισμός είναι …. .